6 Aralık 2009 Pazar

AiLENiN KiŞiLiK GELiŞiMiNE ETKiLERi

Çocuk iyi ve kötü örnekleri ilk defa aile fertlerinden görür. Aile hayatının temeli sevgiye, güvene, bağlılığa ve karşılıklı anlayışa dayanır. Böyle bir aile yuvası çocuk eğitiminde en elverişli çevredir.

Aîle etkilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

1- Anne-babanın etkisi (otorite)
2- Aileyle birlikte oturan varsa diğer yetişkinlerin etkisi (anne, dede, hala)
3- Hizmetçilerin etkisi
4- Ailedeki çocuk sayısı ve sırasının etkisi
5- Aile hayatındaki düzensizlikler. ( Anne veya babanın hastalanması, ölümü, birinin uzun süre diğerlerinden ayrı kalması, anne ve baba arasıdaki geçimsizlikler, ayrılma ve boşanmalar, üvey anne veya babanın çocuğa etkisi)
6- Çocuklar arasında ayrım yapmak
7- îlgisizlik dayak ve cezalar
8- Hatalı eğitim, sayılabilir.

Kazandırılacak Davranışlar:

Oyunlar toplu eğlenceler bakımından da aile çocuğa örnek olmalıdır. Piknikler, sporlar, okuma ve müzik bir ailenin üyeleri arasındaki bağı kuvvetlendirir .
Evde ve okulda çocukların yetenekleri, güzel davranışları, örnek ve zekice söylediği bir söz değerlendirilmeli, el becerilerinin gelişmesi için bozulan, kırılan eşya ve araçları onarmasına fırsat vermelidir .
Çocuklar ve ergenler niçin yalan söylerler? Birçok neden bulabiliriz. Korku azar gibi bir takım üzücü olaylardan kaçınma arzusu, gerçeğin tam olarak ne olduğunu bilmemekten gelen heyecan, başka bir yalancıya benzeme, bencillik, gerçekte olduğundan daha mert ve akıllı, saygıdeğer görünme isteği, kuruntu gibi nedenler sıralanabilir.
Küçük yaştan başlayarak çocuğun yaptığı her yanlış işi göze batmadan önce itiraf etmesi sağlamalıdır. Tekin ve yapıcı bilgiler verilmelidir. Belki çocuğun yalanları zararsız gibi görülebilir, önemsenmezse büyüdüğünde yalanlar devam ederse karakterinin zayıflamasına neden olur. Yalancılığın alışkanlık haline gelmesinde en büyük faktör; çocukların yanında yetişkinlerin sık sık yalana başvurmalarıdır. Bu nedenle çocukların yanında büyüklerin göz göre göre yalan söylememeleri (evdeki telefona çocuğunuz baktığı sırada arkadaşınızla görüşmek istemediğinizde çocuğunuza 'yok de, yok de' diye söylemeniz), konuşmalarına dikkat etmeleri gerekmektedir. Çocuklar büyükleri örnek alırlar. Yetişkinlerin yalan söylemekten çekinmediklerini gören çocuk zor durumdan kurtulmak için, bazen de övünmek için yalana başvurmayı alışkanlık haline getirebilir.

Okuma Alışkanlığı

Çocuklara okuma zevkini aşılamalı ve okuyacakları kitapları dikkatle seçmeliyiz. Anne-baba kitap okuma konusunda, kendileri çocuklarına yol gösterecek yeterlikte bulamayabilir. Bu durumda kütüphanelerden yararlanılabilmelidir.
Çocuklar eline geçen her kitabı okuyacaktır. Dikkatli bir öğretmen öğrenciye iyi kitapları tanıtmalı, çocuk kendi başına buyruk bırakılmamalıdır .Aile öğretmenin tavsiye ettiği kitapları incelemeli, gözden geçirilmeli kendiside okumalı fîkir edinmelidir.
Eve dergi, gazete almalı büyüklerin bunları okumalı davranışlarıyla çocuğa örnek olmalıdır. Bu gün çocuklara yönelik seviye dergileri yayınlanmakta gazetelerde çocuk sayfalarına yer verilmektedir. Bunlar gözden geçirilmelidir. Sürümü yüksek tanımmış bir dergi veya gazetedeki hikayeleri çoğu faydalı olmaktan çok zararlı olabilecek durumda olabilir. ilkin kendimiz dikkatle gözden geçirmeliyiz ana-baba ve öğretmen olarak göz alıcı bir kapağa güvenerek çocuğumuzun eline tutuşturuvermekten kaçınmalıyız.
Öğrencilere boş zamanlarında kitaplardan yararlanma alışkanlığı kazandırmalıdır. İhtiyaç duydukları kitapları ve konulan arayıp bulma yollan kendilerine öğretilmelidir. Bu konuda her şeyden önce onların okuma eğilimlerinin saptanması gerekmektedir kimi çocuklar basit serüven kitaplarından kimileri masallardan, resimli hikayelerden hoşlanır. Kimileri ise rastgele okumalarla yetinirler.
Okumaktan kaçanlara sevebilecekleri kısa yalın kitaplar verilmelidir. Öbürlerine eğilimlerine göre derece derece üstün eserler seçilir.
Okuma sevgisi kazandırmanın bir diğer yolu da çocuğa ilgi duyacağı bir hikaye, masal veya yazıyı çocuğa fark ettirmeden büyüğün okuması bunu daha sonra çocukla sohbeti sırasında anlatması beğendiyse bunu temin edeceği söylenmeli sürpriz bir hediye olarak da verilebilir. Bunun tersi de uygulanabilir, Çocuk okuduktan sonra anlatması istenir.
Okuma sevgisi ödev olarak verilebileceği gibi ilgi uyandırıcı meraklandırıcı yönleriyle de aşılanabilir.
Odasında bir kitaplık kurması sağlanmalıdır. Kitap listesi yapması okuduğu, okumadığı kitapları tespit etmesi istenmelidir.

Duyguların ifade edilmesi

Kızgınlık, kırgınlık, düşmanlık duygulan; isyan etme, direnme, meydan okuma olarak görülür.
Engellenme ; Çok karşı koymalarda.
Nefret; Yalan söyleme, duyguları saklama, sinsice davranma.
Utanma ; Başkalarını suçlama, dedi kodu yapma.
Değersizlik; Hile yapma, başkalarının çalışmalarını sahiplenme .
Korku, kaygı, huzursuzluk; Patronluk taslama, zorbalık etme.
Mutsuzluk, üzüntü, ruhsal çöküntü ; Yenilgiden nefret etme, yenme gereksinimi duyma.
Burukluk, kin ; îşbirliği yapma, örgütlenme,güçsüzlük.