AİLE-ÇOCUK ARASINDAKİ TEKNOLOJİK TARTIŞMA:
TV-BİLGİSAYAR OLUNCA…
Günümüzde birçok çocuk için televizyon seyretmek neredeyse hayatın en önemli kısmıdır. Televizyon için ortalama ayrılan süre uyku ve okula gitmek dışında herhangi başka bir aktiviteye ayırdıkları zamandan daha fazladır. Çocuklar televizyon seyretmedikleri zamanları da bilgisayar ya da pc oyunları oynamak için iyi bir şans olarak görmektedir. Ailelerin televizyon ve bilgisayar ile ilgili haklı endişeleri vardır. Yapılan bazı araştırma sonuçları bu kadar hareketli uyarıcılara fazla maruz kalan çocukların kitap, resim, yazı gibi hareketsiz uyarıcılara dikkat göstermekte zorlanabildiği yönündedir. Dolayısıyla okul ve okuldaki performans düşüklüğünde nedenlerden biri olarak da televizyon ve bilgisayar oyunları düşünülebilir.
Çocukların televizyon ve bilgisayarla çok vakit geçirmeleri nedeniyle, fiziksel egzersiz ya da sosyal aktiviteler gibi onlar için daha yararlı olabilecek aktiviteleri yapmamaları düzensiz beslenmeleri:
Televizyon ya da bilgisayar oyunu içerik olarak nasıl olursa olsun, çocuklar bunlara çok vakit ayırdıklarında onlar için daha yararlı olabilecek aktiviteleri yapamazlar. Çocuklar televizyon ya da bilgisayar başında herhangi bir fizikse efor göstermezler. Bu nedenle nazı kilo problemleri yaşayabilirler. Çünkü araştırmalar televizyon karşısında daha fazla vakit geçiren çocukların televizyon karşısında daha az vakit geçiren çocukla oranla daha çok kilo problemi olduğunu göstermiştir. Televizyonun beslenmesi üstünde önemli bir etkisi vardır. Çok fazla televizyon izleyen bir çocuk reklamlarda gördüğü yiyecekleri seçme eğiliminde olur ve bu yiyecek ve içecekler genellikle yüksek miktarda yağ ve şeker içerir.
Televizyon seyretmek ya da bilgisayarda oyun oynamak için gece geç saate kadar oturduklarından yeterli uykuyu alamamaları:
Televizyon seyretmek ya da bilgisayar oynamak için geç saatlere kadar uyanık olmak çocuğun uyku düzenini etkiler ve bu durum çocuğun ruhsal ve fiziksel sağlığı açısından zararlı sonuçlar doğurabilir.
Belki de bu endişelerin içinde en endişe verici olanı televizyon ve bilgisayarla okul performansı arasındaki ilişkidir. Yapılan çalışmalardı; iki saatten fazla televizyon başında olan çocuğun muhtemelen yorgunluk nedeniyle okul performansında düşüş yaşandığı görülmüştür. Bu düşüş de okuma en kötü etkilenen alan olmaktadır, çünkü çok televizyon seyreden çocuk evde daha az ödev yapıp daha az okur.
Peki çocuklar televizyon seyretmemeli ya da bilgisayar oynamamalı mı?
Kesinlikle hayır. Televizyonun geniş anlamda uyarıcı ve eğitsel bir yönü varken, bilgisayarda oyun oynamak da el-göz koordinasyonunu ve uzaysal yetenekleri geliştirir. Çocuk bilgisayarda oyun oynarken, oyunda başarısız olup oyuna tekrar başladığında başarısız olduğu yere geldiğinde beyin yanlışını hatırlar ve yanlış yapmamaya çalışır. Hepimizin rahatlamaya ihtiyacı vardır. Önemli olan bu aktiviteler için ne kadar zaman ayrılacağı ve çocukların sosyal, duygusal ve fiziksel gelişimleri için gerekli diğer fırsatları engellememesidir. Başka bir deyişle anahtar; dengeyi tutturmaktadır.
Ne yapabiliriz?
Ne izleyeceğinizi planlayın:
Çocuğunuzu televizyon programları ile ilgili pozitif seçikler yapması için teşvik edin. Seçtiğiniz program bittiğinde televizyonu kapatın, arka fonda bile açık kalmasına izin vermeyin.
Çocuğunuzun odasına televizyon ya da bilgisayar koymadan önce dikkatlice düşünün:
Çocuğunuzun odasında nasıl ve ne zaman televizyon ya da bilgisayar koyabileceğinize karar vermek kolay olmayabilir. Hatırlanması gereken nokta yatak odasındaki televizyon ya da bilgisayarın uykuyla rekabet edeceğidir. Ayrıca unutulmamalıdır ki, televizyonun düğmesine basıp açmak çok kolay iken, kapatmak bazen yetişkinler için bile zordur ve ciddi bir uğraşı ister.
Yatma zamanı konusunda kesin kurallar koyun:
Çocuğunuzun televizyon ya da bilgisayar nedeniyle geç saatlere kadar oturmasına izin vermeyin, çünkü ertesi gün bundan etkilenecektir.
Yemeklerinizi televizyon önünde izlemekten kaçının:
Bazı zamanlar hepimiz televizyon önünde yemek yeriz ancak bu alışkanlık haline gelmemelidir. Her şeyden öte, böyle bir tutum ebeveyn ve çocukların birbirleriyle konuşacakları önemli bir zamanı ortadan kaldırır.
Bazen beraber televizyon seyredin:
Beraber televizyon izlemek çocuğunuzla program hakkında konuşmak için size fırsat yaratır ve size gerçek ile televizyon arasındaki farkı anlatma şansı verir.
Televizyon rehberinin kölesi olmayın:
Favori programlarınızı not kaydedin ve diğer aktivitelerinizin önüne geçmeyecek şekilde onları belirli zamanlarda izleyin. Programları kayıt etmek çocuğunuzun ne izlediği ile ilgili size kontrol de sağlayacaktır.
Bebek bakıcısının yedeği olarak televizyonu kullanmayın:
Kendinize bir mola vermek için bazen bunu yapabilirsiniz ama alışkanlık haline getirmeyin.
Kendiniz iyi bir örnek oluşturun:
Televizyon karşısında her gece saatlerce oturup sonra çocuğunuz aynısını yaptığında şikayet etmeyin. Yapılan çalışmalar, ebeveynlerinin televizyon izleme davranışının çocuklarını etkilediğini ortaya koymuştur.
Tatil için plan yapın:
Okul tatillerinde bazı kurallar koyabilirsiniz. Örneğin, akşamüstü 4’ten önce televizyon seyredemezsin, gibi. Bu tip bir yaklaşım çocuğunuzun başka aktivitelere yönelmesini sağlar. Onu arkadaşlarını çağırması için ya da yapacak başka aktiviteler bulması için teşvik edebilirsiniz.
Çocuğunuzu başka hobiler için teşvik edin:
Spor veya başka fiziksel aktivitelere düzenli olarak katılması için çocuğunuzu teşvik edip onu destekleyin. Çocuklara televizyona alternatif çekici teklifler sunulursa, genelde kabul ederler.
